Nhà máy AI kỹ thuật số tại Việt Nam – Việt Nam đã sẵn sàng chưa?

Tác giả: Dr. Dương Văn Thịnh – Chủ tịch Vietnam AI & Data Center Club, Phó Chủ tịch Công nghệ AI tại Veron Group

Trong bối cảnh cuộc cách mạng AI đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, khái niệm “nhà máy AI kỹ thuật số” (Digital AI Factory) đã trở thành một yếu tố then chốt trong việc xây dựng hạ tầng công nghệ thế hệ mới. Câu hỏi đặt ra là: Việt Nam đã sẵn sàng để tham gia vào cuộc đua này hay chưa?

Nhà máy AI kỹ thuật số: Định nghĩa và tầm quan trọng

Nhà máy AI kỹ thuật số là một hệ sinh thái tích hợp cao, kết hợp trung tâm dữ liệu AI với công nghệ digital twin để tạo ra môi trường mô phỏng và vận hành thông minh.

Trong đó, nền tảng NVIDIA Omniverse Blueprint đóng vai trò là xương sống công nghệ, cho phép các kỹ sư thiết kế, thử nghiệm và tối ưu hóa một thế hệ mới của trung tâm dữ liệu sản xuất thông minh sử dụng digital twins.

NVIDIA đã công bố việc mở rộng đáng kể NVIDIA Omniverse Blueprint cho digital twins của nhà máy AI, hiện đã có sẵn dưới dạng preview. Điều này cho thấy công nghệ đã đủ trưởng thành để triển khai thực tế, tạo cơ hội lớn cho các quốc gia muốn phát triển hạ tầng AI tiên tiến.

Đột phá công nghệ: Hợp tác Eaton-NVIDIA về hạ tầng HVDC

Một trong những bước tiến quan trọng nhất trong lĩnh vực hạ tầng AI là sự hợp tác giữa Eaton và NVIDIA về công nghệ hạ tầng điện một chiều cao áp (HVDC). Eaton đang hợp tác với NVIDIA về các thực hành thiết kế tốt nhất, kiến trúc tham chiếu và các giải pháp quản lý điện năng sáng tạo được điều chỉnh để hỗ trợ triển khai GPU mật độ cao, chẳng hạn như hệ thống quy mô rack NVIDIA Kyber với GPU NVIDIA Rubin Ultra.

Công nghệ HVDC 800V này mang lại nhiều lợi ích kỹ thuật vượt trội: hiệu quả năng lượng cao hơn 5-8% so với hệ thống AC truyền thống, giảm tổn thất điện năng trong quá trình truyền tải, và hỗ trợ khả năng mở rộng lên 1MW+ cho mỗi rack. Capex trung tâm dữ liệu toàn cầu dự kiến sẽ vượt 1 nghìn tỷ USD vào năm 2029 khi các nhà vận hành đầu tư vào hạ tầng có khả năng hỗ trợ khối lượng công việc đào tạo và suy luận của các mô hình đang phát triển.

Bước tiến của Việt Nam trong lĩnh vực AI

Việt Nam đã có những động thái đáng ghi nhận trong việc xây dựng hệ sinh thái AI. Điểm sáng nhất là NVIDIA đã thông báo việc mở trung tâm nghiên cứu và phát triển đầu tiên tại Việt Nam, thể hiện sự tin tưởng vào tương lai AI tươi sáng của đất nước. Theo thỏa thuận được ký kết tháng 12/2024, thủ tướng Việt Nam đã gặp gỡ Jensen Huang, CEO NVIDIA, để thảo luận về các sáng kiến sẽ thúc đẩy đổi mới AI có chủ quyền.

Trong lĩnh vực tư nhân, FPT sẽ đầu tư 200 triệu USD để xây dựng nhà máy AI đóng vai trò là đám mây có chủ quyền tại Việt Nam thông qua hợp tác với NVIDIA. Được trang bị chip siêu GPU NVIDIA H100 tiên tiến nhất thế giới, nhà máy AI của FPT đã tạo ra bước đột phá trong lĩnh vực AI tại Việt Nam.

Về phía các tập đoàn trong nước, Viettel và CMC đã đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng trung tâm dữ liệu. Viettel đã vận hành nhiều trung tâm dữ liệu quy mô lớn với tổng công suất hàng chục MW, trong khi CMC cũng không ngừng mở rộng hạ tầng cloud và data center. Đặc biệt, nhà máy thông minh của Foxconn (Fii) tại Bắc Giang đã trở thành mô hình điển hình về ứng dụng Industry 4.0 và AI trong sản xuất.

Phân tích thực trạng sẵn sàng của Việt Nam

Về hạ tầng trung tâm dữ liệu, Việt Nam đang có vị thế khá tốt với hệ thống điện ổn định và chi phí điện năng cạnh tranh. Tuy nhiên, để hỗ trợ khối lượng công việc AI quy mô lớn, cần đầu tư thêm vào hạ tầng làm mát và hệ thống điện chuyên dụng.

Công nghệ digital twin vẫn đang trong giai đoạn đầu tại Việt Nam. Mặc dù một số doanh nghiệp lớn đã bắt đầu triển khai, việc áp dụng rộng rãi vẫn cần thời gian và đầu tư về đào tạo.

Về nhân lực AI, Việt Nam có lợi thế về nguồn nhân lực IT dồi dào và chi phí cạnh tranh. Tuy nhiên, cần tăng cường đào tạo chuyên sâu về AI và machine learning để đáp ứng yêu cầu của các nhà máy AI hiện đại.

Chính sách hỗ trợ đã có những bước tiến tích cực với chương trình “AI for the Future 2025” và các ưu đãi đầu tư cho công nghệ cao.

Xu hướng toàn cầu và cơ hội cho Việt Nam

Theo dữ liệu từ Gartner, chi tiêu toàn cầu của người dùng cuối cho tất cả các sản phẩm IT năm 2024 là 5 nghìn tỷ USD. Thị trường AI và data center đang tăng trưởng với tốc độ CAGR khoảng 25-30% trong giai đoạn 2024-2029, tập trung chủ yếu vào khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đây chính là cơ hội vàng cho Việt Nam tận dụng lợi thế địa lý, nguồn nhân lực và chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư vào hạ tầng AI.

Khuyến nghị chiến lược

Để đạt mục tiêu trở thành trung tâm AI khu vực vào năm 2030, Việt Nam cần tập trung vào ba trụ cột chính:

Thứ nhất, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng cơ sở, đặc biệt là nâng cấp lưới điện để hỗ trợ công nghệ HVDC và xây dựng các khu công nghiệp AI chuyên biệt.

Thứ hai, tăng cường hợp tác công tư, khuyến khích các doanh nghiệp trong nước hợp tác với những “ông lớn” công nghệ quốc tế như NVIDIA, tạo ra hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Thứ ba, đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục và đào tạo, phát triển các chương trình đào tạo AI chuyên sâu, đồng thời thu hút nhân tài quốc tế. Trong đó, Veron AI Academy đóng vai trò tiên phong với các khóa huấn luyện từ cơ bản đến nâng cao về AI, AI Agents, và vận hành trung tâm dữ liệu AI, được thiết kế bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong ngành. Học viện không chỉ tập trung đào tạo kỹ thuật mà còn xây dựng năng lực chiến lược cho lãnh đạo doanh nghiệp, giúp Việt Nam nhanh chóng hình thành lực lượng nhân sự AI chất lượng cao, sẵn sàng cho mô hình “nhà máy AI” kỹ thuật số.

Với những bước đi chiến lược đúng đắn, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trong những trung tâm AI hàng đầu khu vực, góp phần vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 toàn cầu. Thời cơ đã đến, câu hỏi là chúng ta có đủ quyết tâm để nắm bắt hay không.